Publicaties

door Beata Bruggeman-Sękowska Het is 1980. Niet ver van Zaridovo rijdt Leonid Lijitsj Brezjnev vanuit zijn datsja nogal roekeloos met zijn zwarte Rolls-Royce Silver Shadow, een cadeautje van koningin Elisabeth II. Plotseling belandt hij onder een vrachtwagen. Zijn limousine raakt beschadigd maar hij overleeft het ongeluk. Het is niet het enige auto-ongeluk dat door hem […]

Lees meer

Boeksignalement: Jasper Becker, Why communism failed (Londen, 2022) ISBN 9781787388062; prijs € 28,99   door Patrick van Schie   Waar het communisme ook is geprobeerd, overal heeft het geleid tot verarming – behalve voor de partijelite en de daarmee verbonden leiding van de ‘veiligheids’-apparaten (leger en inlichtingendiensten) – en vaak hongersnoden, met in alle landen […]

Lees meer

Patrick van Schie   Na meer dan een kwart eeuw de alleenheerschappij over de Sovjet-Unie te hebben uitgeoefend stierf Josef Stalin zeventig jaar geleden, in de vroege ochtend van 5 maart 1953. ‘Het bericht van het verscheiden van kameraad Stalin zal diepe smart veroorzaken in de harten van de arbeiders, collectieve boeren, intellectuelen en het […]

Lees meer

door Patrick van Schie   Deze maand is het precies 75 jaar geleden dat de communisten definitief de macht grepen in Tsjechoslowakije (indertijd vormden het huidige Tsjechië en Slowakije één land). In alle landen die na de Tweede Wereldoorlog achter het IJzeren Gordijn zouden verdwijnen, vond een soortgelijk proces plaats van uitschakeling van democratisch gezinde […]

Lees meer

Bespreking van Lea Ypi, Vrij. Opgroeien aan het einde van de geschiedenis (ISBN; 9789403150017; Amsterdam, 2021) 335 blz.   Patrick van Schie   Lea Ypi is een nieuwsgierig meisje vol vragen. Dat is misschien niet zo bijzonder maar wel lastig omdat zij opgroeit in de jaren tachtig in Albanië, dat dan het meest orthodox-communistische land […]

Lees meer

Door Beata Bruggeman-Sekowska   In de Poolse hoofdstad Warschau kom je onvermijdelijk Het Marszalkowska Residentiële District (MDM) en het Plein van de Constitutie tegen, die je terugvoeren naar communistische tijden. Toen de bouw van de W-Z route in Warschau [1]in 1949 met succes was voltooid, wilden de communistische autoriteiten in de hoofdstad ook een vlaggenschip […]

Lees meer

door Beata Bruggeman-Sękowska   De Heuvel der Kruizen ligt ongeveer 20 km ten noorden van de stad Śiauliai in het noorden van Litouwen. Het is een erg indrukwekkend pelgrimsoord. Er heeft moedig vreedzaam verzet tegen Russische en Sovjet-onderdrukkers plaatsgevonden. De kruisen vormen een symbool van geloof, hoop en vrijheid. Ten tijde van de Sovjet-Unie werden […]

Lees meer

17 augustus 1962: Peter Fechter door grenstroepen DDR vermoord   Patrick van Schie   Peter Fechter bloedt dood aan de verkeerde kant van de Muur De jonge Oost-Berlijnse bouwvakker Peter Fechter raakte op een vlucht naar de vrijheid wereldberoemd. Ruim één jaar na het aanleggen van grensversperringen – op dat moment vaak nog vooral rollen […]

Lees meer

Signalement van Nausicaa Marbe, Wachten op het Westen (Amsterdam, 2022) ISBN 9789044647280   Patrick van Schie   Het IJzeren Gordijn is inmiddels meer dan dertig jaar geleden weggevallen. Wat er achter dat Gordijn gebeurde is voor de meeste West-Europeanen geschiedenis. Dat ligt anders voor die mensen in of afkomstig uit Oost-Europa die oud genoeg zijn […]

Lees meer

door Roger Moorhouse   Het is gebruikelijk 1 september [1939] te beschouwen als de begindatum van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Maar slechts weinig in het leven is ooit in steen gehouwen. Een kniesoor kan er natuurlijk op wijzen dat de Britten en Fransen pas op 3 september de oorlog aan Duitsland verklaarden, zodat die […]

Lees meer

Patrick van Schie   65 jaar geleden vond een volksopstand tegen de communistische heerschappij plaats in Hongarije. Het was niet de eerste opstand achter het IJzeren Gordijn (in juni 1953 vond er een plaats in de DDR, in juni 1956 in de Poolse stad Poznan) maar wel de grootste. De Hongaarse opstand kwam volkomen onverwacht, […]

Lees meer

Door Beata Bruggeman-Sekowska   65 jaar geleden, op 26 juni 1956 om 6 uur ’s-ochtends, begonnen in Poznan (een stad in het westen van Polen) rellen op het fabriekencomplex van Jozef Stalin’s (of Cegielski’s) Metaal Industrieën. Ongeveer 100.000 mensen kwamen vervolgens bijeen bij het gebouw van het lokale ministerie van Publieke Veiligheid in het stadscentrum […]

Lees meer